Türkiyede yasa dışı bahis ve kumar gençler arasında neden yaygınlaşıyor? BBC News Türkçe
İcra mahkemesinin en önemli görevleri arasında icra dairelerinin gerçekleştirdiği işlemlere karşı yapılan şikâyetlerin incelenmesi, icra dairesine sunulan itirazların incelenmesi, mahcuz mala istihkak davasının görülmesi, icra ve iflas dairelerinin gözetimi ve denetimi yer alır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na göre, Cumhurbaşkanı, yürütmenin başındadır. Anayasa’ya göre yasmaa yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nindir ve bu yetki devredilemez ancak Cumhurbaşkanı’nın çıkartabileceği ile kararnameler ile birlikte çok fazla düzenleme yapma hakkı vardır. Bu durum, 2017 anayasa değişikliği referandumu neticesinde yaşanmıştır. Referandum ile birlikte Başbakanlık kaldırılmış ve Cumhurbaşkanının görevleri ve yetkileri çok genişlemiştir. Konsüler temsilcinin yargı bağışıklığına ilişkin istisnaları düzenleyen KİHVS m. 43/2 düzenlemesi uyarınca, yargı bağışıklığının resmi görev niteliğinde olmayan hususlarda ve taşıtlar yoluyla meydana gelen maddi hasarlı kazalar yönünden görülen hukuk davalarında, konsolosluk temsilcilerinin yargı bağışıklığının bulunmadığı düzenlenmiştir. Konsolosluk temsilcisinin, yargı bağışıklığı kapsamında kalan bir hususta, bizzat kendisi tarafından bir dava ikame edilmiş olması durumunda, KİHVS m. 45/3 düzenlemesi uyarınca, esas talebe karşılık doğrudan doğruya herhangi bir talep hakkında bu bağışıklığı öne sürmesi mümkün değildir. 45/1 düzenlemesi uyarınca, konsolosluk memurları ve hizmetlilerinin yargı bağışıklığından, gönderen devletin feragat etmesi mümkündür.
Savcılık görevini ise disiplin subayı yapar. Cumhurbaşkanı ayrıca bütçe kanun teklifini, malî yılbaşından en az yetmişbeş gün önce, merkezî yönetim kesinhesap kanunu teklifini ise ilgili olduğu malî yılın sonundan başlayarak en geç altı ay sonra Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar. Herhangi bir mekâna ihtiyacınız yok, fiziksel olarak afişe olmanız söz konusu değil. Yani, sokağın bu köşesinde çok durduk, öbür köşeye geçelim derdi yok. Bu avantajlar uyuşturucu kartellerinin de iştahını kabarttı.” Bahis ve kumar paraları, banka hesapları, elektronik banka hesapları ve kripto para hesapları arasında teknik takibe takılmamak için seri bir şekilde havale yapılıyor.
Durakoğlu, “Zorunlu olan kararlara mahkemelerin uymaması, hadi uymuyorlar diyelim, o kararlara uymayan insanların Yargıtay üyeliğine atanıyor olması ciddi biçimde Türkiye’de yargı bağımsızlığına ilişkin bir meydan okumanın gerçekleştiğini ortaya koyuyor bize” görüşünü paylaşıyor. Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) ihlal kararlarının uygulanmaması da yargının bağımsız olmadığı eleştirilerine yol açan göstergelerden biri. Gezi Parkı Davası’nda dokuz kişi hakkında verilen beraat kararlarının istinaf mahkemesi tarafından bozulması üzerine dava yeniden görülmeye başlandı. HSK, davada sanıklara beraat veren üç hakim için de inceleme ve soruşturma izni verdi. Çarşı davası da Yargıtay’ın beraat kararını bozmasının ardından yeniden başladı. HSK’nın iktidarı rahatsız eden kararlara imza atan yargı mensuplarının görev yerlerini değiştirdiği ya da iktidara yakın olanların kayırıldığı iddialarını gündeme getiren çok sayıda örnek yaşandı. 2017’deki ilk HSK’nın aralarında Yargıçlar Sendikası üyelerinin de bulunduğu 780 yargıç ve savcının görev yerini değiştirmesi tartışma konusu oldu. Yasama; yetkisini Anayasadan alan yasa yapma ve yasa koyma işlevini yerine getiren bir meclistir, parlamentodur. Yasama organı, meclis; anayasal yetkiyi kullanan kuvvetlerden birisidir. Yürütme organı devletin yönetim şekline göre farklılık gösterir. Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakanlar Kurulu, Devlet Başkanı ya da Başkomutan yürütme organının temsilcileridir. Yürütme, kanunlar çerçevesinde ülkenin yönetilmesi anlamına gelmektedir.
31/2 uyarınca diplomatik temsilcinin tanıklık yapma zorunluluğunun bulunmadığı düzenlenmektedir. 37 uyarınca, temsilcinin, görevleri ile ilgili olmak kaydıyla, idari ve teknik personeli ile bunların Türk vatandaşı olmayan, sürekli olarak Türkiye’de yerleşik olmayan ve birlikte oturan aile üyelerinin de yargı bağışıklığından faydalanacağı ifade edilmektedir. Yargı hakkının istisnası niteliğinde bulunan ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (“AİHS”) m. İdari yargı mahkemeleri idari yargının konusunu oluşturan davaları görür. İdari yargının adli yargıdan en önemli farkı, uyuşmazlıkta en azından bir tarafın yetkisini kamu hukukundan alan devlet organlarından biri olmasıdır. 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkında Kanun’un 8. Maddesine göre ceza mahkemeleri, asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleri ile özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemelerinden oluşur. 2004 yılında çıkarılan 5092 sayılı kanunla birlikte daha önceleri icra tetkik mercii olarak adlandırılan bu makamın adı icra mahkemesi olarak değiştirilmiştir.
Yeni sistemin ilk cumhurbaşkanı olan Erdoğan, OHAL’in 19 Temmuz 2018’de kaldırılmasına karar verdi. OHAL döneminde hem Anayasa referandumu hem de cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimlerinin bir arada yapıldığı genel seçim düzenlendi. OHAL koşullarında yapılan 16 Nisan 2017 Anayasa referandumuyla benimsenen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile ise Meclis denetimini ortadan kaldıran, yargıyı yürütmeye bağımlı hale getiren kurumsal değişiklikler yapıldı. 7 Haziran 1920 tarihinde TBMM Hükümeti tarafından kabul edilmiş ilk yasalardan olan 4 sayılı yasa ile merkezi Sivas ilinde olmak üzere biri Hukuk, biri Ceza, biri Şer’iye ve biri de Dilekçe Dairesi olmak üzere 4 daireden kurulu Temyiz Heyeti (Yargıtay) oluşturulmuştur. Türkiye’de siyaset, Türkiye’nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır. Cumhurbaşkanı Cumhurbaşkanı, Türkiye’de de yürütmenin başıdır. BBC, link verilen internet sitelerinin içeriğinden sorumlu değildir.
- Durakoğlu, “Zorunlu olan kararlara mahkemelerin uymaması, hadi uymuyorlar diyelim, o kararlara uymayan insanların Yargıtay üyeliğine atanıyor olması ciddi biçimde Türkiye’de yargı bağımsızlığına ilişkin bir meydan okumanın gerçekleştiğini ortaya koyuyor bize” görüşünü paylaşıyor.
- Çetinkol’a göre yasadışı bahis ve kumar oynayan ve oynatanların sayısında Covid 19 pandemisi sonrası artış yaşandı.
- Aynı kanunun ilk maddesine göre “işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya İş Kanunu’na dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözülmesi ile görevlidir”.
- Herhangi bir mekâna ihtiyacınız yok, fiziksel olarak afişe olmanız söz konusu değil.
Osmanlıca “Müdde-i Umumi” (Genel İddiacı, Kamu İddiacısı) tabiri savcı demektir. Bunun karşısında, cebri icra bağışıklığı (immunity from enforcement) ise, her ne kadar doktrinde yargı bağışıklığı ile farklı kavramlar olmadığı yönünde görüşler bulunuyor ise de, mahkemeler tarafından verilen hükmün icrasından bağışıklık olarak tanımlanmaktadır. Dört yılı aşkın süredir cezaevinde bulunan HDP’nin eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş da AİHM’in 20 Kasım 2018’de açıkladığı ihlal kararına rağmen halen Edirne Cezaevi’nde tutuklu bulunuyor. 22 Aralık 2020’de ise AİHM, Selahattin Demirtaş’ın derhal serbest bırakılması yönünde nihai karar aldı. Demirtaş’ın tutukluluk halinin devamının “hukuki değil, gizli siyasi amaçlardan kaynaklandığı” vurgulandı. 18 Ekim 2017’de gözaltına alınan iş insanı ve aktivist Osman Kavala da AİHM’in Mayıs 2020’de verdiği ihlal kararına rağmen cezaevinde. Karar uygulanmazken Kavala hakkında yeni dava açıldı. 2020 yılında Türkiye’den AİHM’e yapılan başvuru sayısı 11 bin 750’yi buldu.
Genel idari yargı düzeninde ilk derece idare mahkemelerinin bir üstünde olan yüksek mahkeme olarak oluşturulmuştur. Türkiye’deki bölge idare mahkemeleri, yargı çevresindeki idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin tek hakimle verdiği kararları itiraz üzerine inceler ve kesin olarak hükme bağlar. Yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemeleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını kesin karara bağlar ve kanunla verilen diğer görevleri yerine getirir. 30 düzenlemeleri birlikte değerlendirildiğinde, misyon binaları ile diplomatik temsilcilerin özel konutu bakımından, izinsiz giriş, arama, el koyma ve haciz işlemleri yönüyle bağışıklığın mevcut bulunduğu kabul edilmektedir. 32 düzenlemesi uyarınca, diplomatik temsilci ve DİHVS m. Yargı bağışıklığından feragatin dava açılmadan evvel devletler tarafından uluslararası bir antlaşma ile yapılabilmesi mümkün olduğu gibi; dava açıldıktan sonra mahkeme önünde açık bir feragat beyanı da geçerli olacaktır. Devletlerin eşitliği (par in parem non habet imperium) ve egemenlik haklarını korumayı amaçlayan yabancı devletin yargı bağışıklığı, MÖHUK m. 49/1 uyarınca “Yabancı devlete, özel hukuk ilişkilerinden doğan hukukî uyuşmazlıklarda yargı muafiyeti tanınmaz.” şeklinde ifade edilmiştir. İlgili maddenin lafzı uyarınca, bu bağışıklığın mutlak olmadığı ve istisnaların bulunduğu görülmektedir. Devlet başkanı, cumhurbaşkanı, hükümet başkanı ve dışişleri bakanlarının, uluslararası ilişkiler ve temaslar yönünden, devleti genel olarak temsil yetkisine sahip oldukları kabul edilmektedir. Yargı bağışıklığı, yabancı devlet başkanlarının görev ve sorumluluklarını etkili bir şekilde yerine getirmesinin teminatı olup, kökenini örf ve adet hukukundan almaktadır. Bu alanlardan ilki tamamen iç hukuk normlarıyla, ikincisi ise hem iç hukuk normları hem de uluslararası antlaşmalarla düzenlenmektedir.
Bu çerçevede adalet sistemimizin mevzuat alt yapısını geliştirmek için başlattığımız reformları devam ettiriyoruz. KHK ile kapatılan Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Başkanı Selçuk Kozağaçlı, gizli tanık beyanına dayanan “terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla 2017’den beri cezaevinde bulunuyor. Çıkarılan KHK’larla 125 bin 678 kişi kamudaki görevlerinden ihraç edildi. Askerî mahkemeler üç askeri hakimden oluşur. Atamalar Millî Savunma Bakanı tarafından yapılmaktadır. Türkiye’de 31 ilde idare mahkemesi bulunmaktadır.
Link verilen internet sitelerine yaklaşımımız. MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız’ın 25 Ağustos’ta sosyal medya hesabından yaptığı açıklamaya göre, pandemi izni dolduktan cezaevine dönmesi gereken 9 bin 56 mahkûm cezaevlerine geri dönmedi. Pandemi döneminde açık cezaevlerinde bulunan ve denetimli serbestlikten yararlanan 100 bin 774 mahkûm, 14 Nisan 2020 itibarıyla Kovid-19 iznine gönderilmişti. Mali Suçları Araştırma Kurulu’nun (MASAK) Anadolu Ajansı üzerinden yaptığı açıklamaya göre, bir bahis organizasyonunun aynı anda kullandığı yüzlerce hesap olabiliyor. Kara paranın farklı hesaplara bölünerek gizlenmesi, borçlu oyunculardan para tahsilatı ve benzeri pek çok yasadışı uygulama, çeteleşmeyi de beraberinde getiriyor. Gençlik çalışmaları yürüten İnsani Hayat Derneği Başkanı Yunus Çetinkol, “Bugün sokaktaki 10 gençten 8’i ya sanal bahis oynamıştır ya da oynayan bir yakını vardır” diyor. Henüz lisedeyken bayilik alarak, siteden kaçak paribahis oynattığı her oyuncu karşılığında %5 komisyon aldığını; daha fazla üyeli bayiliklerde komisyonların %30’a kadar çıktığını söylüyor. Sınavlara özgü Canlı Derslerle en verimli şekilde hazırlanma İmkanı. Hep birlikte 28 Şubat döneminde yargı desteğiyle postmodern darbe yapıldığına da Aralık’ta ve 15 Temmuz’da yine yargı desteğiyle yine darbe teşebbüsünde bulunulduğuna şahit olmadık mı? Merdivenaltı bir anlayışla yürüyen sistem vardı. Şimdi artık 4 4’lük fiziki imkanlarla hizmet veren bir yapı var. Terör örgütlerinin güvenlik güçlerimizle birlikte yargı mensuplarımızı da hedef aldığı dönemler yaşadık.Büyük ve güçlü Türkiye’nin inşası yolunda onurlu duruşumuz miras bırakacağımız bir iftihar beratı.